İnsan həyatı dəyişmənin əsas qanunlarından birinə tabe tutulub. Dünyada hər şey mövsüm dəyişikliklərindən, gecə-gündüz alternativlərindən və yaşamaqda olan həyatların keçiciliyindən müdrikcə istifadə edir. Bu mənada, insanın dəyişən təbiəti və yeniliklərə açıq olmağı, onun həyat təcrübəsinin bir hissəsi kimi qəbul edilməlidir.
İnsanın yaşadığı hər an, bir neçə saniyə, bir neçə dəqiqə və ya bir neçə gün olsa da, bu anlar onun əbədiyyət axtaran tərəfini ifadə edir. Əbədiyyət tələb edən dəyərlər, ənənələr və ölümsüzlüyə olan inam, insanların keçicilik haqda düşüncələrinin ən əsas hissələrindən biri kimi qarşımıza çıxır. İnsanlar atasının atasının atasının adını daşıyaraq, həyatın özünü bu qısa zəmanədən çıxarmağa çalışırlar.
Lakin insanların əbədiyyətə olan inamı və onunla bağlı dəyərləri, dünya təcrübəsində əks olunur. Keçicilik mövzusunda insanların mövcudluğunun sadəcə bir məqam olduğu haqda dəyişən fəlsəfələr vardır. Bəziləri öz həyatlarının və əməkdaşlıqlarının bu dünyada nəyə çevrildiyini müzakirə edərək ölümün təsadüfi bir nəticə olmadığını iddia edirlər.
Din və fəlsəfənin baxışları da insanların keçicilik və əbədiyyət mövzularına yanaşma üsullarını tənzimləyir. Fərqli dinlər ölümün ardınca gələcək məqamlara və əbədiyyətə fərqli yollarla yanaşır. Həmçinin fəlsəfə ilə məşğul olanlar ölüm və sonsuzluğun mənasını düşünərək insanın həyatını və onun nəyə dəydiyini təfəkkür edirlər.
Müasir dünyada sosial məhdudiyyətlər və vaxtın məhdudiyyətləri insanların keçicilik və əbədiyyət mövzularına yanaşmağına təsir edir. İş təzyiqi, sosial tələbatlar və insanların özünü həyatın tələbatlarına fəda etmələri onların əbədiyyət arayışlarını və ən dəyərli mənalarını tərk edə bilər. İdman və əyləncə də bu məsələdə əhəmiyyətli rol oynayaraq insanların həyatlarını qiymətləndirmə və öz əbədi tələblərini düşünməyə vaxt ayırmağa kömək edir.
Əvvəlki nəsillər də, bugünkü nəsillər də, keçicilik və əbədiyyətin qarşısını almağa çalışırlar. Bu mövzuda ətraflı düşünmək insanın həyatına bir mənada dəyər qatmağa kömək edə bilər.
Yunis Allahverdiyev
NUHÇIXAN
